DRŽAVE NA KUŠNJI

Knjiga Dragutina Lalovića Države na kušnji podijeljena je u tri cjeline. Prvi, uže teorijski dio pod naslovom “Pojmovne nevolje s državom”, sadrži poglavlja u kojima se rekonstruira teorijski okvir politologijskog poimanja države, u kritičkom dijalogu s najeminentnijim suvremenim znanstvenim prilozima strogom razumijevanju države. Slijedi djelomična rekonstrukcija glavnih tipova države, kao metodička osnovica razvojnih i komparativnih istraživanja procesa tzv. tranzicije. Pritom je država pojmljena kao temeljni pravnopolitički projekt moderne koji je moguć samo uz komplementarni proces ozbiljenja (građanskog) društva kao temeljnog politekonomskog projekta moderne. Država (suverena) i društvo (građansko) moderne su tvorbe svrhom čijeg je postojanja pravno, ekonomsko i političko subjektiviranje individua. U tom se svjetlu problematizira odnos države i demokracije te budućnost države kao projekta moderne u suvremenim uvjetima “postnacionalne konstelacije” (Habermas). Drugi dio, pod naslovom “Hrvatske državotvorne kušnje”, obuhvaća tematski sklop u kojem je pozornost analitički fokusirana na kritičko razumijevanje protuslovnog karaktera hrvatske političke i ekonomske tranzicije prema hrvatskoj suverenoj državi u punini njezinih određenja. Tako analiza pokazuje da u kritičnom razdoblju 90-ih godina Hrvatska nije uspjela konstituirati punu demokratsku državu, ali da nije ni zapala u kaos totalitarnog poretka, nego da se profilirala kao autoritarna država. Pokazuje se da se glavni napad na hrvatsku Drugu republiku (1990-2000) dogodio ne izvana, nego iznutra u ime ideje nacionalne suverenosti kao načela konstitucije despotske države. Drugo desetljeće karakterizira uspostavljanje Treće republike, koja postupno uspješno svladava državotvorne kušnje prethodnog režima. Treći, završni dio pod naslovom “Crnogorski ogled s državom”, sadrži nekoliko poglavlja u kojima se analizira specifičan i tegoban put konstitucije crnogorske suverene države od početka ovog stoljeća do danas.