KNJIŽEVNA MISAO MILANA KAŠANINA

Monografija Kulturna ideologija Milana Kašanina predstavlja deo disertacije Milan Kašanin kao tumač nove srpske književnosti, odbranjene na Filološkom fakultetu Univerziteta u Beogradu 2016. godine. Milan Kašanin (1895-1981) bio je višestrana intelektualna i stvaralačka ličnost, koja je istoriji srpske kulture ostavila izvanredne priloge kao kulturni radnik, esejista i pripovedač, istoričar književnosti i likovne umetnosti srednjeg veka. U monografiji je uobličena kulturološka i teorijska platforma za usmeravanje srpske kulturne politike, odnosno istaknuti su i analizirani značajni aspekti Kašaninove kulturne misli i vizije srpskog kulturnog obrasca između dva rata, ali i posle Drugog svetskog rata, koja je imlicitno izložena u njegovim književnim i umetničkim kritikama, monografijama i zapisima, a posvedočena njegovim kulturnim pregalaštvom i ukupnim intelektualnim i građanskim držanjem. Milan Kašanin je svedočio o tome kako je moguće biti uticajan u srpskoj kulturi, a veći deo života živeti u senci; biti kulturni arbitar, a ne pripadati nijednoj akademskoj instituciji; biti srodan sa mnogim umetnicima i misliocima, a ne privilegovati ideje nijedne posebne filosofije, estetike, umetničkog pravca ili poetike; biti izrazita individua, a nikada se ne otuđiti od istorijskog usuda kolektiva; biti predstavnik srpske aristokratije, a nemati aristokratsko poreklo; usvojiti poglede elite, a ne apstrahovati potrebe običnog naroda; zalagati se za demokratizaciju estetičkih vrednosti, a zdušno biti protiv vulgarizacije i trivijalizacije kulture. Izgleda da upravo takav „ukrštaj suprotnih sila“ karakteriše Kašanina kulturnog radnika i stvaraoca.